Geleceği düşündüğünde, korkutucu geliyorsa ne yapmalı?
2022’nin ortalarındayız. İçinde bulunduğumuz zaman diliminde çoğumuz bir şekilde gelecek korkusu yaşıyoruz. Bazılarımız ekonomik krizden, bazılarımız salgından kimimiz sığınmacılardan ( ve listeye eklenebilecek birçok şey)
Farketmemiz gereken şu ki; korktuğumuz gelecek değil, onun hakkındaki düşüncelerimizdir.
Katastrofi – Felaketleştirme
Genel anlamı itibariyle katastrofik ‘çok kötü bir olay’ anlamına gelir. Özellikle felaket etkisi yaratacak bir durumu anlatır. Herhangi bir olayı kötü yorumlama şeklinde de ifade etmek mümkündür. Bir durumun boyutunu etkin bir biçimde anlatabilmek için değerlendirilir.
Geleceği değerlendirirken katastrofik bir tahmin döngüsündeyiz.
- Bilinmeyen bir olay/durumla karşı karşıya kalmamız.
- Bunu bir felaket olarak tanımlamamız.
- Dünyanın sonu geldi gibi bir tahmin oluşturmamız.
- DÜNYANIN SONU.
- PANİK.
Örneğin, ekonomik kriz başlar. Birçok şirket küçülür. Kişi şöyle düşünmeye başlar:
“Kesinlikle kovulacağım → Artık iş bulamayacağım → Ev kirasını ödeyemeyeceğim → Ev sahibim beni evden kovacak → Sokakta yaşamaya başlayacağım.”
Ve bu endişe akışı döngü oluşturur.
Gün boyu televizyon karşısında oturuyor en korkunç haberi tek bir kanalda izliyor gibiyizdir.
Düşünceler sadece bir şey hakkındadır: “Kesinlikle kovulacağım ve kesinlikle kendimi sokakta bulacağım!”
Katastrofi (felaketleştirme) anlarında
- Kişi en olumsuz senaryoyu düşünmeyi seçer.
- Alternatif senaryoları hiç düşünmez.
- Felaket o kadar büyük, korkunç ve kaçınılmazdır ki, insan onu önlemek için hiçbir şey yapmaz.
Felaketleştirmenin özelliği, tek bir olumsuz senaryoya sabitlenip, sanki kesinlikle olacakmış gibi ona yoğunlaşmanızdır. Ama her zaman birden fazla olası gelecek vardır. Fakat beynimiz tek bir ekrana kilitlenip tek bir senoryayu izliyor gibi.
Gelecek Korkusu ve Katastrofi ile mücadele: Monitorleri çoğaltmak
Bu rahatsız edici yayını kesmek bizim elimizde. Bunun için danışanlarıma önerdiğim bir egzersiz var.
Egzersiz “Dört monitör”
Önünüzde geleceğin farklı versiyonlarını gösteren dört monitör olduğunu hayal edin.
- İlki mümkün olduğunca iç karartıcı ve felaket dolu olsun.
- İkincisi orta derecede depresif.
- Üçüncüsü gerçekçi fakat daha olumlu.
- Dördüncüsü, “Uzaylılar geldi ve herkesi bir anda her şeyden kurtardı” gibi gerçekçi olmayan bir şekilde olumlu.
Dört monitör gerçeğe geri dönmeye yardımcı olur ve gerçekte geleceğin nasıl olacağını kimsenin bilmediğini hatırlatır. Hissettiğiniz kaygı azaldığında, hayatınıza geri dönmek mümkün olacaktır.
Hissettiğiniz kaygının geri dönüş yolunu bulamadığınızda ve artık işlevselliğinizi etkilediğinde uzman desteği almak sizler için aşırı yararlı olacaktır.
Cihangir’de ve internetin olduğu her yerde sağlıksız gelecek korkunuzla ilgili adım atabilir, daha fazla bilgi ve randevu almak için ofisimi arayabilirsiniz.