Hepimiz zaman zaman kapıyı kilitleyip kilitlemediğimizi, ütünün fişini çekip çekmediğimizi merak ederiz. OKB yaşayanlar için bu düşünceler takıntı haline gelmiştir.
OKB nedir?
Obsesif Kompulsif Bozukluk ( OKB) , kişinin mantık dışı hareketleri tekrar tekrar takıntılı bir şekilde yapması ve düşünmesi durumudur.
Kişinin sergilediği bu davranışlar ve düşünceler, günlük hayatını ve insanlarla ilişkilerini büyük oranda etkiler.
Ayrıca bireyin düzenli bir hayat sürememesine sebep olur. Özellikle takıntı obsesyonlarında bu oldukça tezattır; düzene takıntılı olup, düzensizlik yaratmak..
Obsesif kompulsif kişilik bozukluğu, obsesyon ve kompulsiyon adlı iki temel psikolojik dürtünün bir araya gelmesiyle ortaya çıkmaktadır.
Obsesyon - Kompulsiyon
Obsesyon, kişinin aklından bir türlü çıkaramadığı düşünceler, fikirler ve dürtüler olarak tanımlanabilir. Bunlar kişinin kendi isteği dışında gelişirler. Birçok danışanımda gördüğüm kişi bu düşüncelerinin mantıksızlığının farkındadır, ancak yine de bu düşünceleri aklından uzaklaştıramaz ve aşırı huzursuzluk ile stres (anksiyete) duygularını tecrübe eder.
Kompulsiyon ise kişinin obsesyon evresinde edindiği huzursuzluk ve stres hislerini azaltmak amacıyla kendisini rahatlatmak için yaptığı yineleyen, tekrar eden davranışlar veyahut zihinsel eylemlerdir.
Örneğin: Pislik veya mikrop bulaşmasından korkma (obsesyon) ve tekrar tekrar yıkanma, duş alma veya ellerini yıkama (kompulsiyon)
OKB Belirtileri
Birçok psikolojik bozuklukluklarda olduğu gibi Obsesif kompulsif bozukluğun belirtileri aslında kişinin içinde yetiştiği ortama, kültüre ve aile yapısına göre değişiklik gösterebilmektedir.
Bana göre, obsesyon belirtilerinin ve kompulsiyon belirtilerinin ayrı ayrı incelenmesi daha doğru olacaktır.
Bu belirtileri ayrı ayrı başlıklar altında inceleyebiliriz:
Obsesyon Belirtileri
- Sürekli üstünün başının kirlenmesinden korkmak.
- Simetri takıntısı.
- Etrafında gerçekleşen basit olaylara dahi duyulan aşırı kuşku, şüphe ve güvensizlik hali.
- İnsanlarla bir aradayken yanlış bir davranış sergilemekten korktuğu için insanlardan uzaklaşma ve yalnızlaşma.
- Temizlik takıntısı ya da aşırı mikrop korkusu yüzünden sürekli ellerini yıkayıp kıyafetlerini ya da kullandığı eşyaları değiştirmesi.
- Sebepsiz yere sevdiği insanların zarar göreceğini ve onları kaybedeceğini düşünmesi ve bununla birlikte ortaya çıkan aşırı kaygı ve stres hali.
Kompulsiyon Belirtileri
- Etrafındaki nesneleri anlamsız bir şekilde düzenli hale getirme isteği.
- El sıkışmaktan ve genel olarak diğer insanların temas ettiği şeylere dokunmaktan kaçınmak.
- Kapı kilidi, ocak, fırın, telefon kilidi ya da çanta fermuarı gibi kapalı olması gereken şeylerin kapalı olup olmadığını sürekli teyit etme isteği.
- Evdeki eşyaları ya da kimi zaman dışarıda gördüğü nesneleri belirli bir düzene ve şekle sokma isteği.
- Kendisini rahatlatmak amacıyla sürekli belirli kelimeleri, duaları ya da replikleri tekrar etmesi.
- Yapacağı işleri illa belirli bir sıraya ya da sayıya göre yapmak istemesi. Kafasında kurduğu bu düzen bozulduğunda ise elinde kalan işleri yapmakta büyük zorluk yaşaması.
Bu belirtilerin çoğundan şikayetçi iseniz psikoterapi alarak ilk adımı atabilirsiniz.